Rol in Theater Bonhoeffer: Dirigent, initiatiefnemer en schrijver
Meegedaan aan alle theaterproducties van 2009 tot 2021
Werk: Muziekdocent en afdelingsleider op het Bonhoeffercollege van 2008 tot 2021
Klaas Sabel, geboren Zaankanter en inmiddels woonachtig in Den Haag, heeft in de jaren ’80 Schoolmuziek en compositie gestudeerd aan de conservatoria in achtereenvolgens Alkmaar en Amsterdam. Al op de middelbare school werd zijn passie voor muziektheater geboren. Hij heeft o.a. als muziekdocent op de Europese School in Bergen gewerkt en heeft daar aan producties meegewerkt als muzikaal leider en componist, zoals: Oliver, Grease, Grand Hotel, Tommy en The Commitments en twee zelfgeschreven musicals: Circus Renz en Dido & Aeneas. Verder heeft Klaas veel film en theatermuziek geschreven.
Klaas kwam in 2007-2008 als muziekdocent en afdelingsleider op het Bonhoeffercollege werken. Tijdens het kerstdiner in december 2008 raakte hij in gesprek met Ellen Philips en daar sloeg de vonk over. Klaas en Ellen werden theater soulmates en Theater Bonhoeffer was geboren. De eerste voorstelling The Commitments in april 2009 was een feit. Een derde soulmate kwam er al snel bij: Marijke Lute. Ze speelde elke voorstelling mee en schreef samen met leerlingen ieder jaar het script. Inmiddels is Theater Bonhoeffer uitgegroeid tot een begrip op school en daarbuiten, in Castricum en omstreken.
Klaas heeft van 2008 tot 2021 voor elke voorstelling zestien nummers gearrangeerd voor de instrumenten die hij in de band tot zijn beschikking heeft. Hij zegt zelf: “Dat is per nummer een uur of vier werk, maar het is echt waard. Ieder instrument moet ik natuurlijk harmonisch laten klinken met de rest van het orkest. En dat moet niet te ingewikkeld zijn want het zijn natuurlijk allemaal jonge muzikanten.”
Klaas repeteerde wekelijks met de band en dirigeerde bij alle voorstellingen. Hij was verslaafd aan de euforie die Theater Bonhoeffer hem elke keer weer bezorgde dankzij de vele leerlingen die acteren, zingen, musiceren, dansen, scriptschrijven, decorbouwen, de techniek van licht en geluid verzorgen, de website bouwen, de rekwisieten verzamelen, adviseren in de kledingkeuze, de kaartverkoop doen en ga zo maar door.
“Een week na de laatste voorstelling hebben we moeite om terug te keren naar het dagelijks bestaan. De vele felicitaties overweldigen ons en maken ons intens gelukkig. Met leerlingen en collega’s die hebben meegewerkt voelen we een band voor het leven. We kloppen elkaar op de schouders, kijken wat langer in elkaars ogen, bekijken de foto’s en camoufleren een traan. Trots is het kernwoord. Uitleggen wat ‘ergens trots op zijn’ inhoudt hoeft niet meer: tot in elke vezel van je lijf voel je de ontzaglijk krachtige betekenis van dat simpele woord. Het is sterker dan welke drug ook, de verslavende werking nog vele malen heftiger. Het maakt me gelukkiger dan wat ook. “
– Klaas Sabel
Twaalf jaar op rij hoorde Klaas bij het dreamteam en samen met deze theatergekke mensen op het Bonhoeffercollege hebben zij een kunstbroederschap voor het leven. Het verbindend element vormt de bezieling om jonge mensen de kans te geven met elkaar theater te maken. Want het toewerken naar en de uiteindelijke presentatie van een unieke productie is een geweldige ervaring die je de rest van je leven bijblijft.
“Vroeg in de ochtend, na de laatste voorstelling, wordt alles afgebroken en opgeruimd. Verkreukelde bladmuziek, boa-veertjes, stukjes wortel, 2 m3 kledingstukken, 1 km microfoonkabel….. de stille getuigen van elke keer weer een waanzinnige week. En zoveel mensen – leerlingen en collega’s – die blij en gelukkig naar huis gaan – met een onverslaanbaar feel good gevoel. Dat zetten wij met elkaar neer. Een prestatie van uitzonderlijke klasse – eentje van de buitencategorie om in wielertermen te spreken. Wat een team, wat een energie, wat een ontlading, wat een talent….Jullie hebben me tot de gelukkigste man op aarde gemaakt. Duizend maal duizend maal dank dus voor deze onvergetelijke ervaring – hij is bijgeschreven in de hartstreek. Ik ben ontzettend trots op jullie allemaal – en dat is met niets te vergelijken.”
– Klaas Sabel
Hoeveel je kunt bereiken met het overbrengen van je passie voor muziek en theater op jonge mensen die bezig zijn zichzelf te ontdekken laten Klaas en Ellen samen met het complete dreamteam van (oud)leerlingen, (oud)collega’s), ouders en andere soulmnates elk jaar zien op het Bonhoeffercollege. In een professionele voorstelling laten leerlingen en docenten het beste van zichzelf zien in een. Theater Bonhoeffer bezorgd meer dan 1500 toeschouwers een geweldige avond met het verhaal geschreven door leerlingen en docenten, maar ook met de muziek. Een typisch geval van talentontwikkeling dat op deze school aan alle kanten ondersteund wordt.
Na een jaar voorbereiding moet het echt gaan gebeuren. Elke keer weer is de vraag of gaat lukken om uit ogenschijnlijk losse stukken muziek, spel, dans, rekwisieten, decor, licht en geluidseffecten een hoogwaardige voorstelling te smeden? Alle aanwezigen voelen synergie ontstaan. De concentratie blijft ongekend hoog. Regie-aanwijzingen worden snel opgepikt. Iedereen is gefocussed met als resultaat dat leereffecten maximaal zijn. Losse eindjes worden afgehecht, laatste problemen opgelost en alle onderdelen van de voorstelling vallen gaandeweg als puzzelstukken op hun plaats. Aan het eind van die dag is iedereen eufoor en uitgeput. Voor de initiatiefnemers is het precies deze synergie die maakt dat zij telkens weer bevlogen raken voor een volgende productie.
Ruim 100 leerlingen beleven elk jaar een succesvolle week waarin zij aan den lijve ondervinden wat excelleren is. Als individu en als groep, in de spotlights of achter de schermen. Leerlingen ontpoppen zich gedurende het jaar als ware multitaskers. Zij beperken zich niet tot alleen deelname aan de voorstelling maar werken mee aan allerlei voorkomende klussen. Ze denken mee, schrijven mee, spelen mee en lossen problemen op waar nodig. Deze leerlingen beschikken voortaan over een grandioze succeservaring, een duidelijke referentie voor ‘goede kwaliteit’ en inzicht in wat er nodig is om een topprestatie neer te zetten.
Ieder jaar lijkt het onmogelijker te worden om de laatste voorstelling te overtreffen, maar de ontwikkeling is overduidelijk als je de registraties bekijkt van de producties.
De stijgende lijn die Theater Bonhoeffer doormaakt is ook te danken aan een groeiend aantal oud-leerlingen dat terug blijft komen op het Bonhoeffernest. Ze nemen hun ervaring en expertise van hun opleiding mee en verleggen daarmee grenzen die daarvoor als uiterste limiet werden gezien. Het publiek heeft door de jaren heen een vaste kern gekregen van familie, bekenden en heel veel oud-leerlingen. De vier avonden zijn dan ook steevast uitverkocht!
Bijna 40 jaar geleden zat Klaas in zijn eindexamenjaar V6. Zes weken voor de première van het docentencabaret (en zo’n 3 maanden voor het CE) werd hij door de regisseuse benaderd of hij alsjeblieft de liedjes op piano wilde begeleiden – de docent die het zou doen had zich op het laatste moment teruggetrokken. Stel je voor: de enige leerling te midden van een groep heel erg eigenwijze docenten. De mooie concertvleugel die klaarstond hielp hem en hij vond het geweldig om te doen – het inspireerde hem enorm en gaf hem ook kracht om er op het examen vol tegenaan te gaan (hij deed bèta – en moest er heel hard voor werken…). Het deed hem ook besluiten om iets in de muziek te gaan doen.
Vanaf dat moment is hij voor de rest van zijn leven besmet geraakt met het theatervirus en kan niet meer zonder.
“Ik kan het mensen alleen maar uitleggen door te spreken over het wondertje van Castricum. Realiseer je even goed dat het weekend voor de voorstellingen er alleen maar een leeg decor staat en we nog nooit met elkaar hebben gerepeteerd. Wat er vervolgens in drie dagen gebeurt geloof je niet, tenzij je het meemaakt. Alles valt op zijn plek, alle ideeën krijgen letterlijk vorm, de virtuele omgeving wordt in één klap realiteit, en meer dan dat. En dat alles gevolgd door vier fantastische voorstellingen van het hoogste niveau. Dat kan alleen doordat iedereen er in gelooft, iedereen bereid is het beste uit zichzelf te halen en we bovendien elkaar enorm willen inspireren. Dat zijn ervaringen die je op geen andere wijze kan voelen en waaraan je hevig verslaafd kan raken. Wij reiken wat aan en de leerlingen gaan er waanzinnig mee aan de haal. Hun enthousiasme en tomeloze energie daarbij zijn voor ons het allergrootste cadeau dat jullie ons kunnen geven. Heel veel dank daarvoor!”
– Klaas Sabel
Tijdens het schooljaar 2020-2021 besluit Klaas om te gaan genieten van zijn welverdiende pensioen. Zoals hij zelf zegt: “Hij is na 40 jaar onderwijs klaar voor een nieuwe fase en zal zich de komende jaren met andere zaken bezighouden, variërend van het leiden van een bejaardenkoortje, vrijwilliger in het bieden van pastorale ondersteuning, verbonden zijn aan een huiswerkinstituut, verf verkopen in een speciaalzaak tot interimwerk als leidinggevende in het onderwijs in Den Haag en omgeving. Wat op zijn pad komt, wat bij hem past en waar zijn hulp welkom is.”
Wij nemen met pijn in ons hart afscheid van Klaas, maar zien hem uiteraard elk jaar terug bij de première.
“Ik vind het fantastisch om met iedereen te hebben mogen werken. De samengebalde energie die we met z’n allen weten uit te stralen heeft de school blijvend geïnspireerd. Dat is 100% zeker.
Mooi om te zien dat we elk jaar, ondanks het feit dat er ook steeds nieuwe mensen bij betrokken zijn, weer verder in onze gemeenschappelijke ontwikkeling lijken te komen. Wauw!
Groots mensen! Theater Bonhoeffer staat in gouden lettertjes in mijn hart getatoeëerd!”
– Klaas Sabel
Wij danken Klaas voor alles! En ook hij staat bij ons in gouden letters in ons hart getatoeëerd.
Altijd vrolijk en met heel veel talent
Ja dat is Klaas Sabel
Jij maakt elluk arrangement,
voor de band
Je bent soms zo chaotisch,
maar dat maakt niet uit
Want daardoor maakt de band geluid
En gaan we elluk jaar vooruit
Met een trommel, een hobo en een fluit
” dit is het leven bij zijn strot grijpen en als een dweil uitwringen….. je wordt meegesleurd in een kolkende massa. Je bent als het ware een molecuul die in een hypermagnetisch veld zit. Je wordt overspoeld door pure adrenaline en dat is zo lekker….”