Scriptschrijven

Scriptschrijven bij Theater Bonhoeffer

Het script wordt geschreven door Ellen Philips en Peter-Paul Rauwerda met hulp van leerlingen. Het schrijven start rond april en in juni/ juli komen de schrijvers bij elkaar om aan het script te werken.

Opgeven?

Je kunt je opgeven om mee te schrijven door je aan te melden of een mail te sturen naar e.philips@bonhoeffer.nl

Masterclass scriptschrijven

Sinds 2013 wordt er geregeld een masterclass gegeven door een professionele schrijver of theatermaker. In de masterclass krijgen de deelnemers tips en trics bij het schrijven van een script. Hieronder meer over de masterclasses die de afgelopen jaren gegeven zijn.

Masterclass 2022 – Barbara Jurgens
Barbara Jurgens schrijft boeken en scripts. Ze schreef o.a. het script van de tv-serie ‘Keyzer & De Boer’ en de jeugdfilm Vechtmeisje. In die film speelt Aiko Beemsterboer, die ook Anne Frank speelde in film Mijn beste vriendin Anne Frank. Barbara heeft een jury- en publieksprijs voor Beste Nederlandse Familiefilm gewonnen en de Europese film van het jaar geschreven. Aanmelden voor deze masterclass kan tot 31 mei op deze pagina.

Masterclass 2019 – Rik v/d Bos
Dit jaar is het de beurt van Rik van den Bos om de masterclass te schrijven. Rik schreef o.a. voor Ro theater, NNT, Firma Rieks Swarte, Toneelschuur en Lunchtheater Bellevue. In 2010 won hij het Charlotte Köhler Stipendium als meest veelbelovende toneelschrijver van de afgelopen 5 jaar.

De jonge schrijver Rik van den Bos schreef in opdracht van Theater Na de Dam een nieuwe toneeltekst over de Tweede Wereldoorlog: In Vrede. Op 4 mei om 21:00 leest TA – net zoals de andere grote gezelschappen – de tekst voor het eerst voor publiek en is In Vrede gelijktijdig te horen in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Tilburg, Leeuwarden, Eindhoven en Maastricht.  

Masterclass 2018 – Sofie Tseng
Sofie schreef o.a. voor Het Nationale Theater/NT jong, de Toneelmakerij, BonteHond, Het NUT, Tweetakt/Kaap, Festival Boulevard, De Parade. 

Sofie Tseng wint met Andermansplantjes, een ontroerend jeugdtheaterstuk, de ITs Playwriting Award 2013. 

De jury prijst haar vakkundige schrijfstijl die to the point is, vol humor en mededogen.

Masterclass 2017 – Hetty Kleinloog
Hetty Kleinloog is toneelschrijver, scenarioschrijver, tekstdichter, librettist, romanschrijver, dramadocent, docent creatief schrijven en toneelregisseur. Vanaf 2000 schrijft Hetty televisiedrama. Zij werkte als dialoogschrijver, storyliner en eindredacteur mee aan tv-series als ONM, Lotte (Talpa), SpangaS (NCRV), Malaika (RTL 5), Tita Tovenaar (AVRO), De Spa (Talpa), De Kameleon (KRO/NCRV) en aan diverse bedrijfsfilms en transmediale producties. Bij Spangas vormde zij onderdeel van het kernteam en was zij vanaf de start in 2007 tot juli 2015 storyliner en eindredacteur. SpangaS won diverse prijzen, onder andere de Gouden Stuiver (2008), Cinekid Kinderkast (2010), MediaSmarties (2011) en de Bob Angelo Penning (2014). Vanaf februari 2016 is Hetty dialoogschrijver bij Goede tijden, slechte tijden (Endemol Shine).

Als tekstdichter schrijft Hetty liedteksten voor diverse muziektheatervoorstellingen, voor Tita Tovenaar, Grobbebollenlol, Kinderen voor Kinderen (Mummiedans), de scholenmusical Zin in Morgen (NCRV) en het libretto van de Maria Magdalena Passie.Vanaf 1992 geeft Hetty les, onder andere als docent Drama en Creatief schrijven aan het ROC van Amsterdam, de opleiding Theater. Zij geeft op diverse locaties (Nederland, Griekenland, Turkije en Spanje) cursussen Creatief schrijven en ze is vakdocent Scenario en Poëzie aan de Schrijversacademie. Vanaf mei 2016 valt zij in als regisseur bij theatergroep LeBelle, een theatergroep bestaande uit spelers met een verstandelijke beperking en is zij werkzaam als trainingsacteur.In 2014 kwam haar jeugdroman Vuurwerk uit. Dit Spangasboek vol nieuwe verhalen was genomineerd voor de Hotze de Roosprijs en stond op de tiplijst van de Nederlandse Kinderjury 2015. Haar roman Volle Bloei is in juni 2018 door Uitgeverij Marmer uitgegeven. Eveneens uitgegeven door Marmer is haar kerstnovelle Een goede kerst (2018). In het najaar 2019 zal het tweede deel van de Volle Trilogie, Volle kracht, in de winkel liggen.

Masterclass 2016 – Robert Alberdingk Thijm
Robert Alberdingk Thijm is een van de meest gevraagde Nederlandse scenarioschrijvers aan het begin van de eenentwintigste eeuw. Tijdens de laatste fase van zijn studie krijgt Robert zijn eerste professionele klus: afleveringen schrijven voor In de Vlaamsche Pot. Daar leert hij te schrijven voor acteurs en wat het vak daadwerkelijk inhoudt. “Schrijven draait om motieven, om wat mensen beweegt. Er moet een laag onder de tekst liggen waarmee de acteurs kunnen spelen”, aldus Robert in een Volkskrant-interview. Kennelijk levert hij goed werk, want uiteindelijk mag hij voor drie seizoenen het scenario bedenken. Ondertussen houdt hij zich bezig met de jeugdserie Meneer Rommel en schrijft hij enkele afleveringen voor Flodder.

In 1997 schrijft Robert het scenario voor Zeeuws meisje, de veelgeprezen jeugdserie waarin baanbrekende special effects te zien zijn. Voor deze productie werkt Robert voor het eerst samen met regisseur Norbert ter Hall. Dit pakt zo goed uit dat ze sindsdien regelmatig de handen ineenslaan.

Zijn kennis over de opbouw van scenario’s deelt Robert met aspirantschrijvers aan de Nederlandse Film en Televisie Academie. Daar werkt hij vanaf 1997 tot 2000 als docent scenarioschrijven. Voor het scenario van de meervoudig bekroonde serie De Daltons put Robert uit eigen ervaringen. Het succes blijft ook bij zijn collega’s niet onopgemerkt, wat ertoe leidt dat Jean van de Velde hem vraagt mee te werken aan All Stars. Ook werkt hij mee aan de tv-serie Dunya & Desie, Waltz en Ad’m en E. V. A.

Masterclass 2015 – Robert Jan Overeem en Jan Harm Dekker
De masterclass van scenarioschrijvers Robert Jan Overeem en Jan Harm Dekker is een groot succes gebleken. In aanloop naar de volgende theaterproductie kregen leerlingen die zich daarvoor hadden aangemeld een kijkje in de keuken van het scenarioschrijven. Jan Harm en Robert Jan zijn daar dagelijks mee bezig. Zij schrijven voor de serie Flikken Maastricht die binnenkort een variant krijgt in Flikken Rotterdam. Schrijven is vooral schrappen, zeiden de professionals. “Vijftig procent van wat wij schrijven, gooien we doorgaans weer weg of we herschrijven de boel. En als je het goed wil leren, zul je het veel en vaak moeten doen.” De leerlingen kregen ook een verschillende scriptversies van een scene van Flikken Maastricht onder ogen en zagen welke veranderingen het script had ondergaan. Daarna lieten de heren de aflevering zien zodat duidelijk werd hoe de scene uiteindelijk in beeld gebracht was.

De leerlingen kregen allemaal een opdracht mee om twee monologen te schrijven voor de voorstelling van het toekomende jaar. Die zullen beoordeeld worden waarna de beste inzendingen een plek krijgen in het schrijversteam.

Een toneeltekst is altijd een uitgebreid recept voor theatermakers (regisseurs, acteurs, vormgevers enz.) om tot een voorstelling te komen. Het publiek krijgt de tekst in orale vorm gepresenteerd, visueel ondersteund door theatrale handelingen en vormgeving. 
Een toneeltekst schrijven is verschrikkelijk moeilijk. Je moet niet alleen houden van schrijven. Je moet bovenal houden van theater. Je moet houden van het feit dat er met met jouw teksten gewerkt wordt, dat mensen ermee doorgaan. Dat jouw punt niet het eindpunt is. Je moet houden van het feit dat je tekst alleen maar live tot leven komt en daarmee met elke voorstelling opnieuw wordt ingekleurd. Je moet snappen dat het niet alleen gaat om wat er gezegd wordt, maar ook – of misschien wel meer – om wat er niet gezegd wordt. Je moet snappen dat je alleen via het zeggen kunt laten zien wat het niet-gezegde is. Je moet kunnen weglaten. En soms moet je jezelf overbodig durven maken.
Als je gaat nadenken over wat hierboven wordt gezegd, zal dat denkproces van invloed zijn op de vraag “Hoe speel je als acteur/actrice de toneeltekst”. 

Een vraag waar je heel lang over kunt nadenken en waarvan het antwoord – al het is maar ten dele – uiteindelijk hoorbaar en zichtbaar zal zijn tijdens de voorstelling.

Masterclass 2014 –  Tijs van Marle
Twee speelfilms per jaar, of meer. Het valt onmiddellijk op bij het bekijken van het werk van scenarist Tijs van Marle: zijn enorme productiesnelheid. Sinds zijn afstuderen aan de Filmacademie in 2002, heeft hij 32 bioscoop- en tv-films en -series (mede) geschreven. Het is een mix van lichte films voor een groot publiek en jeugdfilms, en klein, persoonlijker werk. Verliefd op Ibiza, Zombibi, Ernst, Bobbie en de geslepen Onix, Ernst & Bobbie en ‘Het geheim van de Monta Rossa’, Spion van Oranje, de vier Mees Kees-films, Dummie de mummie, Dummie de mummie en de sfinx van Shakaba, Van God Los, De co-assistent, Café de wereld, Doctor Cheezy, Body Language, Bouwdorp en Bon Voyage, om maar wat voorbeelden te geven.

Masterclass 2013 – Frouke Fokkema
Frouke Fokkema is scenarioschrijfster. In 1981 ontmoet Fokkema de Oostenrijkse toneelschrijver Thomas Bernard, die haar aanzet tot schrijven. Haar eerste toneelstuk is De Omweg, het toneelstuk wordt in 2000 verfilmd. In 1990 doet Fokkema de regie van haar eerste speelfilm Kracht i.s.m. Toneelgroep de Trust. Ze wint een Gouden Kalf voor de beste regie op de Nederlandse Filmdagen te Utrecht. Later schrijft Fokkema het filmscenario voor Wildgroei. Het scenario wordt verfilmd, Fokkema doet wederom de regie. Op basis van het toneelstuk Suzy Q. dat Fokkema in 1993 schrijft, wordt in 1998 een telefilm voor de VPRO gemaakt. Martin van Koolhoven doet de regie en Carice van Houten en Jack Wouterse hebben de hoofdrollen. In 2006 begint Frouke Fokkema voor het eerst aan proza. De werktitel van het boek luidt: De Tijdgeesten. Ze volgt een regie-stage bij Ivo van Hove-TGA en doceert aan de Filmacademie. In 2007 schreef ze het scenario de Moordzaak voor producent SIGMA.

Masterclass 2012 – Janna de Lathouder
Janna studeerde in 2006 af aan de Toneelacademie van Maastricht. Ze werkt als schrijver voor toneelgezelschappen, als docent bij Toneelgroep Amsterdam en als regisseur in het jongeren- en volwassentheater.

Samen met illustrator Anne Schneider heeft ze met haar boek  ‘Alles wat overblijft’  de ‘Key Colours’ wedstrijd gewonnen.